str. 2

Zanik morza Aralskiego

Niegdyś czwarte co do wielkości jezioro świata, w swoich niezbyt głębokich wodach kryło bardzo bogatą faunę i florę. W 1959 roku rząd Związku Radzieckiego rozpoczął realizację planu nawodnienia regionu w celu założenia upraw bawełny na potrzeby całego ZSRR. Wody wpadających do jeziora rzek Amu Darii i Syr Darii skierowano na pola. Poziom wody w jeziorze zaczął szybko się obniżać, a brzegi ustąpiły o 150 km. Ogromne masy wody jeziora łagodziły temperaturę. Obecnie zima spada ona do -50°C, a latem rośnie do +50°C. Ponadto po wyparowaniu wody na brzegach jeziora pozostała sól, którą wiatr rozrzucił na okolicznych polach, czyniąc glebę jałową. Teraz cały region powoli zamienia się w pustynie. Życie w jeziorze zamarło. Jezioro stało się bardzo słone. Ponadto rolnicy, aby ratować plony, wylewali na pola olbrzymie ilości pestycydów, które spływały do jeziora. Zginęły prawie wszystkie ryby i rośliny. Ludzie pijący skażoną wodę chorują, a niemowlęta umierają. Żyjący wcześniej z rybołówstwa mieszkańcy są dziś zrujnowani.

www.geography.hunter.cuny.edu

http://enrin.grida.no

www4.gvsu.edu

To tylko niektóre z wielu katastrof ekologicznych spowodowanych bezmyślnymi działaniami ludzi. Ich listę można mnożyć w nieskończoność, wliczając tu m.in.:

• zatrucie środowiskach, szczególnie w miastach – smog, kwaśne deszcze, rakotwórcze pyły, metale ciężkie i tlenki azotu. Efekty bywają porażające, np. w prowincji Shanxi w Chinach, ze względu na zanieczyszczenia średnia życia jest o ponad 10 lat niższa od średniej dla Chin
  (galeria)

• wylesianie
• pustynnienie
• zanik rzek i jezior lub ich zamiana w ścieki
• toksyczne odpady
• nadużywanie pestycydów i związków chemicznych, gromadzących się w naszych organizmach
• nadużywanie antybiotyków, także na zwierzętach, prowadzące do uodpornienia się na nie bakterii
• emisję do atmosfery freonów powodujących rozpad powłoki ozonowej
• wymieranie gatunków
• katastrofy przemysłowe, od rozbitych zbiornikowców, przez przeprowadzony niezgodnie z planem (sprzecznym zresztą z założeniami bezpieczeństwa) i zakończony katastrofą eksperyment w Czarnobylu aż po katastrofę fabryki pestycydów w Bhopalu, w wyniku której na miejscu ponad 20 tysięcy osób, a pół miliona zostało poszkodowanych, z czego ponad 100tysięcy ciężko.

W wyniku naszej działalności na Ziemi zmieniliśmy oblicze planety. I z reguły wcale nie na lepsze...

Tu zatruliśmy rzekę, tam las zmienił się w pustynię, gdzieś nawet w wyniku katastrofy ekologicznej wyludniło się miasto lub upadła cywilizacja. Ale wszystko to miało miejsce na skalę lokalną lub regionalną.

Obecnie po raz pierwszy w naszej historii przeprowadzamy niekontrolowany eksperyment ekologiczny na skalę globalną. Przemysłowa emisja gazów do atmosfery powoduje zmiany w jej składzie, które wpływają na klimat w skali globalnej.

Tak jak wyspiarze na Wyspie Wielkanocnej, możemy bezmyślnie zniszczyć swój świat. Stawką jest cała nasza planeta. Jeśli swoją bezmyślnością doprowadzimy do katastrofy – nie będziemy mieli już gdzie uciekać...